Fabrikalarda Temizlik ve Dezenfeksiyonla İlgili Yapılan Hatalar ve Sonuçları

Firmanızda temizliği kim yapıyor? Herkes kendi sorumlu olduğu alanı mı temizliyor, ayrı bir temizlik ekibiniz mi var, taşeron firma mı kullanıyorsunuz? Hangi alanı, ekipmanı ne sıklıkta temizliyorsunuz? Hangi kimyasalları kullanıyorsunuz? Temizliği/dezenfeksiyonu yapan personelinizin konuyla ilgili eğitimi nasıl? Yaptığınız kontrollerin sonuçları nasıl çıkıyor?

Çok kontrollü koşulların sağlandığı yüksek otomasyonlu işletmelerde de, yıkama, pişirme sonrası yeniden kontaminasyonun engellenmesi gereken hazır gıdaların üretildiği işletmelerde de yüzeylerin kirlenmesini engellemek mümkün olmadığından temizlik ve dezenfeksiyon önemli işlemlerden biridir.

Temizlik, etkin dezenfeksiyonu sağlamak için yüzeylerden kirin uzaklaştırılması; dezenfeksiyon da tüketici sağlığını etkileyecek veya ürünün bozulmasına neden olacak mikroorganizmaların uzaklaştırılması işlemidir ama yanlış uygulandığında bu işlemler de işletme için aşağıda sıralanan durumlardaki gibi kimyasal,mikrobiyolojik, fiziksel kontaminasyona yol açabilir veya mikroorganizmanın ortamda yaşamasına, çoğalmasına neden olabilirler.

 Tehlike kaynakları aşağıdaki gibi olabilir:

• Düşük riskli alanlardan yüksek riskli alanlara doğru temizlik yapılması 
• Kontamine olmuş ekipman kullanılması ( fırça,bez,vs) 
• Yanlış kimyasalın kullanımı ya da doğru kimyasalın çok yanlış seyreltilerek kullanılması 
• Kuru temizlikte toz oluşması 
• Dezenfeksiyon öncesi yüzeylerin yeterince temizlenmemesi dezenfektan çeşidi, konsantrasyonu veya Temas süresinin yanlış olması 
• Temizlik / dezenfeksiyonun doğru sıklıkta yapılmaması 
• Yeterli durulama yapılmaması kimyasalların gıda ambalajlarında, şişelerinde saklanması Kimyasalların gıdaya,üretime yakın saklanması 

Yukarıdaki hatalar gerçekleştiğinde firmanızda yaşanabilecek durumlar:

• Raf ömründe azalmaya, müşteri şikayetine, ticari itibar kaybına, dava açılmasına , 
• Atış azalmasına neden olacak ürünle ilgili kalite problemleri yaşanması 
• Ürünün atık olarak uzaklaştırılmak zorunda kalınması ve yeniden üretim yapılması 
• Üretim duruşları 
• Ekipmanda korozyon 
• Yüzeylerde ve drenaj sistemlerinde geri dönüşü olmayan tahribatlar 
• Yangın tehlikesi ıslak zeminde düşme, 
• Kimyasalların yanlış karıştırılması veya uygun ekipman kullanılmamasından kaynaklanan kazalar. 

Yazıyı okuduktan sonra en üstteki sorularıma yeniden cevap vermenizi ve ürettiğiniz ürünle, işletmenizin altyapısını da göz önünde bulundurarak temizlik/dezenfeksiyon uygulamalarınızı değerlendirmenizi öneririm.

Evren Efe
 (Kaynak: Cleaning and disinfection of food factories, guideline no:55)